Elektrik İhaleleri Neden Ertelendi?

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Lübnan ziyareti dönüşünde gazetecilerle sohbeti sırasında "Zam yaparlar fatura bize çıkar, elektriği şimdi özelleştirmeyiz" demesi, dağıtım özelleştirmelerine ilişkin belirsizliğe ve tartışmalara yol açtı.

Daha önceki özelleştirme uygulamalarına ve bu çerçevede kapalı kapılar ardında önce yapılan ve daha sonra inkar edilen, ısrar edilince de "görüştükse ne olmuş" diyen bir Başbakan ve Maliye Bakanı (özelleştirmeden sorumlu!) olunca bu konuyu sizlerle paylaşma ihtiyacı hissettim. Önce elektrik dağıtım ihaleleri hakkında kısa bir bilgi verdikte sonra sizlere kuşkularımı ve tahminlerimi aktaracağım.

Erdoğan'ın Beklenmedik (Ama Karşı Konulamaz!) Açıklaması

Başbakan Tayyip Erdoğan, Lübnan dönüşü gazetecilerle sohbetinde, gelecek dönemde ele alacakları en önemli konulardan birinin enerji olacağını kaydederek, enerjideki özelleştirme ihaleleri konusunda şöyle konuşmuştu:

"Şu an enerji özelleştirmesi düşünmüyoruz. Zira, özel sektörün konunun stratejik yönüne ne kadar dikkat edeceğini bilmiyoruz. Mesela benzin fiyatlarının artışıyla bizim hiç ilgimiz olmamasına rağmen, vatandaş fiyat artışlarından hükümeti sorumlu tutuyor. Aynı durum elektrikte de söz konusu olabilir. Enerji hatlarını yeraltına çekiyoruz. Bu çok büyük bir proje. Özelleştirme ondan sonra; özel sektöre altyapı yatırımı kalmasın."

Erdoğan'ın bu açıklamasıyla birlikte, ihale süreci devam eden ve 19 Ocak'ta son teklifleri alınacak olan İstanbul Anadolu Yakası, Sakarya ve Başkent elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinde belirsizlik oluştu. Başbakanlık yetkilileri, Erdoğan'ın açıklamasının, ihale takvimi belirlenen üç dağıtım şirketiyle ilgili olmadığını, henüz ihale takvimi belirlenmeyen diğer dağıtım şirketlerini kastettiğini ifade etti. Ancak bu tartışmalar piyasalarda hareketlenmeye ve herkesin "ne oluyor?" diyerek telaşlanmasına yol açtı. Tartışmalar hala devam ediyor.

Unakıtan: Başbakan Talimatlandırır, Onun Dediği Olur!

"Babalar gibi satmakla" ünlü Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ise Başbakan'ın sözleriyle ilgili soruları yanıtlarken, "Kesin bilgiye sahip olamadım. Pazartesi Bakanlar Kurulu toplantısından önce, toplantı sırasında veya sonrasında ümit ediyorum sayın Başbakanımız bizi de bu konuda bilgilendirecek, talimatlandıracak" dedi. İptal kararının bulunup bulunmadığının sorulması üzerine de Unakıtan, şu anda böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi. Gazetecilerin ısrarlı sorular karşısında ise, Başbakan ile görüşmeden daha fazla değerlendirmede bulanamayacağını kaydeden Unakıtan, elektrik özelleştirmesiyle ilgili kişisel görüşünün sorulması üzerine, "Sayın Başbakanımız konuştuktan sonra Bakan'a 'sizin görüşünüz nedir?' diye sorulmaz. Sayın Başbakanımızın dediği olur" dedi.

Yani; "ben bilmem, Başbakan bilir" mahiyetinde bir açıklama! Hadi biraz daha açalım: "Vallahi Başbakan Lübnan'da bazı görüşmeler yaptı, ama bana henüz bir bilgi vermedi. Bazı pazarlıklar yapmış olabilir, henüz yüz yüze görüşemedim" demek istemiş gibi geldi bize!

Hükümet Sözcüsü Çiçek'in Açıklaması

Hükümet sözcüsü ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek ise Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, "Zam yaparlar fatura bize çıkar. Elektriği şimdi özelleştirmeyiz" açıklamasına ilişkin olarak şunları söyledi: "Geçmiş dönemde elektrik özelleştirmesi konusunda yaşanan tecrübeler, yargıya intikal eden konular var. Yeni dönemde böyle bir özelleştirme yapılırken geçmişte yapılan hukuki eksikliklerin giderilmesi için araştırmaların iyi yapılması lazım. Özelleştirmeden dolayı vatandaşların mağdur olmaması bakımından ve altyapı yatırımlarının devam etmesi için bazı incelemeler yapılması gerekiyor. Özelleştirme yeri ve zamanı gelince yapılacaktır."

Başbakan İhalelerin Ertelenmesini Neden İstedi?

Bu arada; hem Başbakan'a hem Unakıtan'a hem de Çiçek'e "günaydın!" demek gerekiyor. Günaydın beyler! Yeni mi uyandınız? Kabloların yer altına alınması gerektiği yeni mi aklınıza geldi? Elektriğe zam yapılması gerektiği şimdi mi aklınıza geldi? Yoksa Başbakan Erdoğan yine bazı pazarlıklar mı yaptı? Ya da rüyasında enerji ihaleleri konusunda bir şeyler mi gördü? Daha önceki özelleştirme ihalelerine ilişkin olarak şahit olduğumuz Ofer ve Oger olayları sırasında yaşananları hatırlayınca aklımıza ister istemez bu ihtimaller geliyor. Başbakan Erdoğan'ın İtalya'ya da bir ziyaret yapacağını duyunca ihalenin ne zaman yapılacağını ve kimlere verileceğini merakla beklemeye başlamıştım. Ama kısa sürede ihalenin seçim sonrasına ertelendiği yolunda haberler gelmeye başladı. Herhalde, Başbakan birilerine ihaleleri verip, diğerlerini seçim arifesinde küstürmek istemedi. Ayrıca, zammın  siyasi sorumluluğunu üstlenmek istemediğini zaten kendisi de söyledi. Bunun dışında perde arkasında bizim anlamadığımız başka pazarlıklar da olabilir. Aksi takdirde, IMF ve Dünya Bankası'na söz verdiği ve daha önce de ertelenmiş olan ihaleleri neden ertelettirsin?

Biy yanda IMF, bir yanda ihalede gözü olan gruplar, bir yanda da seçim? "En iyisi ertelemek" diye düşünmüş olduğunu varsaymaktan başka bir ihtimal şimdilik aklımıza gelmiyor. Ama yakında anlaşılır.