2007 Bütçesi Üzerine Bir Değerlendirme

TBMM Genel Kurulu'nda, 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı'nın görüşmeleri büyük ölçüde tamamlandı.

Bütçe yıl içinde devletin gelir ve giderlerini gösteren, başka bir deyişle uygulanacak ekonomik politikaların ayrıntılarını içeren bir belgedir. Bu çerçevede, hem içerdiği konunun önemi, hem de yılda bir kez olmasından dolayı, hem iktidar hem de muhalefet temsilcilerinin yaptığı konuşmalar ilgiyle izlenir.

... bütçe görüşmelerini biz de bu çerçevede izledik. Ama doğruyu söylemek gerekirse tam bir hayal kırıklığı yaşadık. İktidar temsilcilerinin her zaman olduğu gibi olaylara pembe gözlükle bakarak, pembe tablolar çizmesi bizi şaşırtmadı. Ama, başbakan Erdoğan ve muhalefet liderlerinin konuşmaları bizi şaşırttı. Eleştiriler çok siyasi ve yüzeysel kaldı. Başbakanın başlattığı siyasi polemikleri devam ettirdiler ve önemli ekonomik sorunları gündeme getirme ve vatandaşların gerçek sorunlarını tartışma şansını kullanamadılar. Bütçe görüşmelerini televizyonda izlerken, bir an başka bir kanun tasarısı tartışılıyor zannettim. İçeriğin ötesinde üslup da pek hoş değildi.

Aslında böyle bir imkan ele geçmişken, başta cari açık, kur politikaları, hızla artan borç stoku, yoksulluk ve işsizliğin bir türlü azaltılamaması, çiftçinin ve esnafın durumu tartışılmalı ve hükümetin ekonomi politikaları eleştirilmeliydi. IMF ile yeniden yapılan anlaşma ve verilen taahhütler tartışılmalıydı, ama gündelik siyasi meselelerle bu fırsat heba edildi.

2006'dan 2007'ye Değişen Bir Şey Yok!

Değerli Okurlar,

Aslında yukarda okuduğunuz satırlar 2006 yılı bütçesi kabul edildiğinde yazmış olduğum ve yine bu köşede bir yıl önce sizlerin dikkatine sunduğum "Bütçe Ekonomik mi Siyasi mi?" başlıklı yazıdan aynen alıntıdır. Garip olan şey ise, aynı satırların 2007 yılı bütçesi için de geçerli olması.

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, bütçeyi sunarken yaptığı konuşmada, ''Bu bütçe de daha önce hazırladığımız bütçeler gibi istikrarın devamı, güvenilirliğin artırılması ve Türkiye'nin kalkınması için hazırlanmış bir bütçedir. Bu bütçe milletimizin refah düzeyinin daha da artırılması anlayışı üzerine hazırlanmış bir bütçedir. Fakire, fukaraya ve özürlüye sahip çıkan bir bütçedir. Ancak, seçim bütçesi asla değildir'' ifadesini kullanmış.

Unakıtan'ın bu bütçe seçim bütçesi değildir demesi zaten onun bilinçaltını yansıtıyor. Yani bu bir seçim bütçesidir demek istiyor.

Bu Bütçe Fakire, Fukaraya Yeni Vergi Yükleri Getiriyor!

2007 bütçesinin kesinleşen rakamlarını, Temmuz 2006'da açıklanan Orta Vadeli Mali Programdaki 2007 yılı öngörüleriyle karşılaştırdığımızda dikkat çekici farklılıklar bulunduğu görülmektedir. Örneğin Temmuzda öngörülen faiz hariç harcamalardaki artış yüzde 14 iken, şu andaki artış yüzde 19'a yaklaşmış olup, 152 milyar YTL olarak öngörülmüştür. 2006 yılı gerçekleşme tahmini 128.9 milyar YTL olan bu rakamın, 2008 yılı hedefinin 160.6 milyar YTL olduğu dikkate alındığında 2007 bütçesinin seçim nedeniyle yapılacak harcamaları içeren bir bütçe olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, seçim için artırılan harcamaları karşılayabilmek için vergi gelirlerinde de önemli artış öngörülmektedir ki, bu da dolaylı vergilerin artacağını göstermektedir. Bu durumda bu bütçe Unakıtan'ın dediği gibi "fakire, fukaraya sahip çıkan" değil, tam tersine onlara yeni vergi yükleri getiren bir bütçe olacaktır.

Kısacası, bu bütçe halktan daha fazla almayı ve daha az vermeyi öngören bir bütçedir. Özellikle temmuz ayında açıklanan orta vadeli mali program rakamlarına göre artışlara bakınca bu durum daha net şekilde görülmektedir.

Yazımızı yine geçen yıl ki değerlendirmemizle bitirelim (nasıl olsa aynı durum geçerli!).

"Sonuç olarak, bütçe tartışmaları ekonomik zeminden siyasi tartışma zeminine kaydı ve muhalefet partileri, çiftçinin, esnafın, kısacası vatandaşın sorunlarını ve gündemini tartışma fırsatını siyasi çekişmelerle harcamış oldular. Bu konularda açıklamalar yapan, ancak mecliste bütçe görüşmelerinde söz söyleme hakkı bulunmayan partilerin görüşleri ise zaten medyada pek yer bulamıyor. Kısacası, ekonomik bir belge olan bütçenin müzakereleri siyasi tartışmalarla tamamlanmış oldu."

Belki biz de böyle bir değerlendirmeyle aynı hataya düşmüşüzdür! Çünkü, birçok ekonomik büyüklüğü, örneğin dış ticaret açığının 55 milyar dolar olarak hedeflendiğini tartışmadan yazıyı bitirdik.