Ticaret ve Kur Savaşları

TİCARET VE KUR SAVAŞLARININ EKONOMİ POLİTİĞİ: ÇOK KUTUPLU YENİ FİNANSAL SİSTEM ARAYIŞLARI

ABD’de başlayıp dünyaya yayılan 2008 Küresel Finansal Kriz ve 2011'de Avrupa Birliği’nde ortaya çıkan mali krizin ardından hükümetler korumacı önlemlere yönelmeye başlamış ve dünyada ekonomik milliyetçilik uygulamaları artmıştır. Milli ekonominin güçlendirilmesi, yerli üretimin teşvik edilmesi ve yabancı ürünlere karşı ülke ekonomilerinin korunması için alınan önlemlerde de ciddi artış kaydedilmiştir. Ülkeler milli menfaatleri için fiziki müdahale ve savaşların yanı sıra ticaret ve kur savaşları aracılığıyla mücadele etmektedir. Bu çalışmada yaşanan ticaret ve kur savaşlarının arka planındaki ekonomi-politik nedenler ele alınmakta ve bu bağlamda çok kutuplu yeni finansal sistem arayışları çerçevesindeki önlemler ve gelişmeler değerlendirilmektedir. Sonuç olarak, ticaret ve kur savaşlarının arka planında doların rezerv para olması ve dünya hâkimiyeti kavgası yatmaktadır. Küresel krizin ardından kur savaşları şeklinde başlayan, Trump’ın başkan olmasıyla birlikte ABD’nin başta Çin olmak üzere bazı ülkelere yaptırımları ile alevlenen ticaret savaşlarının tek nedeni ticaret açıklarının kapanması değil, aynı zamanda yeni dünya düzeninde jeopolitik hâkimiyeti koruma kaygısıdır. Bu kapsamda çok kutuplu yeni finansal sistem arayışlarına örnek olarak İngiltere, Almanya ve Fransa tarafından tesis edilen INSTEX, BRICS ülkelerinin IMF ve Dünya Bankası’na alternatif olarak kurduğu NDB ve AIIB ile ulusal paralarla ticaretin gelişmesi için yapılan çalışmalar incelenmiştir.